Leer meer over werelderfgoed Droogmakerij de Beemster
Wat leuk dat je meer wilt weten en leren over ons werelderfgoed Droogmakerij de Beemster!
In de Beemster zijn vierkanten belangrijk. Hoe dat zit, dat leer je door naar onderstaande filmpjes te kijken. Iedere film laat een van de vier kanten van De Beemster zien. Daarna kun je een puzzel maken en je kennis direct testen.
Ruim 400 jaar geleden bestond De Beemster nog niet. Er was alleen een groot meer. Omdat Amsterdam een belangrijke stad werd en daardoor veel inwoners kreeg, was meer goede landbouwgrond voor voedsel nodig. Daarom investeerden rijke kooplieden in het plan om het meer droog te maken.
Jan Adriaanszoon Leeghwater uit De Rijp kreeg de opdracht om toezicht te houden op het gehele project. Er werd een ringvaart om het meer gegraven en een stevige dijk gebouwd. Met behulp van 43 molens is het meer drooggemalen en in 1612 viel het droog.
Het nieuwe land werd ingedeeld allemaal vierkanten. Duizenden arbeiders konden beginnen aan de volgende grote klus: het aanleggen van de wegen en het graven van de sloten.
Nu zijn alle molens verdwenen en vervangen door 2 elektrische gemalen. Die zorgen ervoor dat we nog steeds droge voeten houden.
Het idee om het Beemster meer droog te maken was heel slim bedacht. Het was zijn tijd zo ver vooruit dat het nu nog steeds op deze manier wordt gebruikt. Daarom kunnen we hier op 3,5 meter onder zeeniveau, gewoon wonen, naar school gaan en buiten spelen.
Historisch waanzinnig natuurlijk!
Uitwaaien kun je goed in het weidse landschap van De Beemster. Lekker op de fiets of wandelend. Veel bezoekers aan De Beemster genieten daarvan. De investeerders van toen hadden dit al door; rust, ruimte en weg van de drukte in de stad. En wat bleek? De grond was ook nog eens heel vruchtbaar.
De Beemster werd de voedselkamer van Amsterdam. Voedsel verkopen we nog steeds en niet alleen aan Amsterdam maar veel verder. Bij de productie gebruiken we moderne technieken en doen het zo duurzaam mogelijk.
De Beemster klei is een belangrijke en onderscheidende smaakmaker voor Beemster Kaas en andere heerlijke producten, zoals aardappelen, knoflook, fruit en vlees. Alles wordt met respect voor mens & milieu onderhouden en met liefde gemaakt. Hierdoor zijn de smaken echt en puur. En dit proef je!
Ook bijzonder in De Beemster is de verzameling van maar liefst 2600 soorten bomen en struiken in het Beemster Arboretum. Het is namelijk de tweede grootste verzameling in Europa. Je kunt het zien als een park waar je overdag altijd kunt wandelen.
En wil je iets anders doen om te ontspannen, dan kun je bijvoorbeeld varen of suppen op de Beemster ringvaart. Voor pure ontspanning van lichaam en geest kun je gaan golfen of een dagje genieten in de wellness.
Volop puur & natuur dus in De Beemster!
Meteen na de drooglegging van het Beemstermeer maakte men plannen voor bebouwing van De Beemster. Rijke kooplieden lieten op hun stukken grond, de kavels, prachtige woningen of buitenplaatsen bouwen. In de zomer weg uit de warme, stinkende stad om hier te genieten van de ruimte.
Ook werden veel boerderijen gebouwd, zoals ‘De Eenhoorn’ en ‘De Lepelaar’. Uniek in Nederland is dat in De Beemster nog ruim 350 stolpboerderijen staan. Die noemen ze ook wel de ‘piramides van de polder’.
Het oudste gebouw is de Keyserkerk aan het Marktplein in Middenbeemster. De kerk was in 1623 gereed. Vlak bij de kerk bouwde men later Het Heerenhuis. Ook dit gebouw staat er nog en hier vind je het standbeeld van Jan Adriaanszoon Leeghwater. Op de voorkant van Het Heerenhuis staat een grote gevelsteen met het wapen van de gemeente Beemster.
Toen, in 1612, kregen alle wegen een naam en die hebben ze nog steeds. Ook tekenden ze dorpen op de kaart zoals, Middel, Noort, West en Zuydt Beemster. Zuydt Beemster is er niet gekomen, maar tegen Purmerend aan is Zuidoostbeemster ontstaan.
De Beemster is een van de vele polders in Nederland. Toch heeft UNESCO in 1999 besloten juist Droogmakerij de Beemster beschermd werelderfgoed te maken. Dit komt door de unieke, rationele verkaveling en inrichting van De Beemster. De verdeling van het nieuwe land is volgens een ordelijk en strak geometrisch patroon gemaakt en dat kun je nog steeds goed zien!
De Beemster is als werelderfgoed gastheer van nog een werelderfgoed: de Stelling van Amsterdam. Dit zorgt voor een unieke combinatie van twee werelderfgoederen in de polder en maakt van Droogmakerij de Beemster, een “UNESCO Werelderfgoed in het kwadraat!”
De Stelling van Amsterdam, in totaal 135 kilometer lang, is een cirkelvormige verdedigingslinie die op 15 tot 20 kilometer rondom Amsterdam slingert. Vijf forten en een inundatiesluis van De Stelling liggen aan de zuidelijke kant van De Beemster. Ze noemen de Stelling ook wel “Het harnas voor de hoofdstad’.
De verdedigingslinie is tussen 1880 en 1914 aangelegd. Binnen deze kring van forten konden het leger, de regering en de koning zich terugtrekken bij mogelijke aanvallen op Nederland.
Via een ingenieus systeem kon het land aan de buitenkant van de verdedigingslinie onder water worden gezet. Te ondiep voor boten en te diep voor man en paard. Zo werden invallen bemoeilijkt. Maar nog voordat de bouw was voltooid, was het systeem door de komst van het vliegtuig al achterhaald.
De forten zijn fascinerende bouwwerken. Een aantal is nog in originele staat. Fort bij Spijkerboor is het grootste en modernste fort van de Stelling van Amsterdam en kun je bezoeken.
Bij Fort a/d Nekkerweg kun je zien hoe er met respect voor het monument een hele nieuwe bestemming aan gegeven is. Hier kun je nu met recht genieten op een unieke plek: een werelderfgoed in het kwadraat!
Deze films zijn mede mogelijk gemaakt door:
Wat is een werelderfgoed?
Wat is een werelderfgoed en waarom is iets een werelderfgoed. Als iets uniek en onvervangbaar is, bijvoorbeeld een gebouw of gebied. Dan kan alleen de UNESCO iets tot werelderfgoed benoemen. Dat betekent dat je er voor moet zorgen dat het goed bewaard wordt, niet alleen voor nu maar ook voor later. Je moet het doorgeven aan de volgende generatie.
In het Koninkrijk der Nederlanden zijn in 2021 12 werelderfgoederen. Ken je ze allemaal? Nee? Kijk hier.
Het Klokhuis
Ga mee met Roel en duik in het water of stap in de helikopter. Ontdek hoe bijzonder UNESCO werelderfgoed Droogmakerij de Beemster is. Hoe werd een groot binnenmeer een mooie polder.
Weet je dat er ook een leuk Klokhuis Werelderfgoedboek is, geschreven door Rikky Schrever.